„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:
GABRYELSKI, Gabrielski, Kazimierz (1878 Tarnów - 21 I 1921 Kraków), aktor, dyr. teatruBył synem nauczyciela i publicysty Edwarda G., bratem => Michała G. Ukończył gimn. w Tarnowie. Potem uczył się w Krakowie w szkole dram. pod kier. G. Zapolskiej; w marcu 1903 brał udział w organizowanych przez nią przedstawieniach Sceny Niezależnej. W 1904 objął z ramienia Tow. Oświaty Ludowej kierownictwo T. Ludowego w Krakowie przy ul. Krowoderskiej. Prowadził go od 11 IX 1904 do 14 V 1905. W listopadzie 1904 wyjeżdżał wraz z zespołem na występy do Cieszyna i Białej, a po zakończeniu sez. dawał w lecie 1905 przedstawienia w Zakopanem.
G. nie miał większych zdolności aktorskich, a w pracy na scenie przeszkadzała mu wada wymowy. W kierowanym przez siebie zespole grywał takie role jak: Striełkow („Tamten"), Dziennikarz („Wesele"). Jako dyr. umiał przyciągnąć do zespołu utalentowanych młodych aktorów, wśród nich S. Jaracza, J. Osterwę, E. Weycherta, J. Węgrzyna, M. Dulębiankę, do współpracy reżyserskiej wciągnął L. Rydla. Korzystając z konfliktu dyr. T. Miejskiego, J. Kotarbińskiego, z autorami dramatycznymi uzyskał prawo grania sztuk Wyspiańskiego, a także wystawił po raz pierwszy takie sztuki jak: „Świat się kończy”, „Noc”. Po jednym sez. zrezygnował jednak z przyczyn finansowych z kierowania T. Ludowym. Później udzielał lekcji dykcji, a nawet zorganizował szkołę dramatyczną, w której w 1909-11 wykładali m.in. I. Solska, S. Wysocka, L. Rydel, W. Tetmajer. Następnie dawał lekcje młodzieży z wadą wymowy, a w 1915 próbował jeszcze raz zorganizować szkołę dram. w Wiedniu. Był autorem „Prologu na otwarcie T. Ludowego” (1905) oraz sztuk „Za grzech” (1913) i „Na przełomie” (1916).
Kazimierz Gabryelski
(ID: psb.6052.1)
