„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:
SEIDEMAN, Seidemann, Sejdeman, Władysław (ur. 1849 Kalisz - działał do 1890), śpiewakBył synem kupca Daniela S. W 1867 przybył do Warszawy, gdzie początkowo śpiewał w chórze synagogi, a następnie uczył się śpiewu u L. Sterlinga. Później wyjechał do Wiednia na studia wokalne w konserwatorium. W 1874 debiutował w Wiedniu w partii Don Basilia („Cyrulik sewilski"). Występował z kolei na scenach włos., m.in. w Mantui, Wenecji, Turynie, Mediolanie, Ankonie, a później w Londynie; wyjechał również z zespołem opery włos. na występy do Ameryki Południowej. Po powrocie do Europy śpiewał na scenach Bukaresztu, Wiednia, Wiesbaden, Lipska, Monachium i Drezna (tutaj przez trzy lata). 22 IV 1882 wystąpił po raz pierwszy w WTR w tyt. partii w operze „Mefistofeles”, a następnie śpiewał 18 VIII Kardynała Brogni („Żydówka"), 22 VIII Ramfisa („Aida") i 24 VIII Marcela („Hugonoci"). Zaangażowany do zespołu opery WTR, śpiewał na scenie warsz. z niewielkimi przerwami stale, do 1890. W Warszawie występował też często na koncertach. W 1890 wyjechał do Berlina a następnie przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie był prof. śpiewu w konserwatorium.
Wyróżniał się dobrymi warunkami zewnętrznymi i pięknym głosem basowym. Wg opinii recenzentów miał „głos potężny i wyrobiony, o rozległej skali, a frazowanie znakomite” („Kurier Codzienny"), „głos piękny, dźwięczny, rozległy i sympatyczny, w całej swej rozciągłości - zwłaszcza w medium i najniższym regestrze” (A. Poliński w „Kłosach"). Zwracano jednak uwagę na brak zdolności aktorskich S., atakowano go za uporczywe śpiewanie w języku włos. i kaleczenie języka polskiego. W Warszawie wykonywał jednak z powodzeniem szereg odpowiedzialnych partii z repertuaru basowego i barytonowego. Ważniejsze z nich: Wolfram („Tannhauser"), Król Henryk Ptasznik („Lohengrin"), Bertram („Robert Diabeł"), Rajmund („Łucja z Lammermooru"), Don Pedro („Afrykanka"), Leporello („Don Juan"), Figaro („Wesele Figara"), Baltazar („Faworyta"), Rektor („Linda z Chamounix").
Władysław Seideman
(ID: psb.28791.1)
