Sejm-Wielki.pl [start]
M.J. Minakowski, Genealogy of the Descendants of the Great Sejm
Zaloguj się contact
Name Surname: 

M Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański (ID: psb.21702.11)

Koligacja (szukanie pokrewieństwa) z: najkrótsza linia przodkowie
n.p. Mieszko I, Czesław Miłosz, Maria Skłodowska-Curie, Karol Wojtyła, Bronisław Komorowski, Marek Minakowski
Dalszy związek rodzinny z potomkami Sejmu Wielkiego (poza Genealogią potomków Sejmu Wlk.)
Uwaga! Tej osoby nie ma w Genealogii potomków Sejmu Wielkiego.
Dzięki uprzejmości autora zaglądasz teraz do Wielkiej Genealogii Minakowskiego (Wielcy.pl),
która jest od niej 10-krotnie większa (1.200.000 osób),
ale korzystanie z niej kosztuje 79 zł rocznie.
Zaloguj się
Autor za swoją pracę nie bierze ani grosza z budżetu państwa. Pomóż mu!

Ranking WGM: 310.693 (top 26%), Liczba łóżek od MJM: 23 [wyłącz kolorowanie] [?]


artykuł w Nekrologii, autor lektury szkolnej i z Wesela Wyspiańskiego, bohater Wiki, człowiek teatru, student Uniwersytetu Jagiellońskiego, znani literaci i malarze

ilustracja

Rodzice

ilustracja
 
Przodkowie: drzewo "16"drzewo "32"drzewo "64"

pradziadkowie ?    ?    Zaloguj się
?1770-
   Zaloguj się
1792-1843
&    &    &    &
?    ?    Zaloguj się
?1780-
   Zaloguj się
1796-
|    |    |    |
8 | 9    10 | 11    12 | 13    14 | 15
|    |    |    |
dziadkowie Zaloguj się
1805-1875
   Zaloguj się
1812-1886
   Zaloguj się
ca 1805-1868
   Zaloguj się
1814-1847
|    |    |    |
4    5    6    7



 


|    |
rodzice Zaloguj się, bohater Wiki
1836-1901
   Zaloguj się
1834-
|    |
2    3



|
Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański, artykuł w Nekrologii, 1869-1907

śluby i dzieci, wnuki, i do prawnuków

ilustracja
  • żona (ślub: około 1900): Zaloguj się ?1870-, dzieci
    1. Ż Zaloguj się ?1900-
    2. M Zaloguj się ?1900-
    3. M Zaloguj się głowa w spisie ludn. Krakowa (1921) 1901-
  • Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

    1. M Zaloguj się bohater Wiki 1836-1901
      ■  & Zaloguj się 1834- dzieci | M Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański 1869-1907 |
    2. Ż Zaloguj się artykuł w Nekrologii 1834-1906
      ■  & Zaloguj się 1823-1880/ dzieci | M Ludwik Parvi 1857-1908| Ż Zaloguj się 1860-1935| M Zaloguj się 1868-1910 |
    3. Ż Zaloguj się 1834-
      ■  & Zaloguj się bohater Wiki 1836-1901 dzieci | M Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański 1869-1907 |
    4. Ż Zaloguj się artykuł w Nekrologii 1844-1915 □  & Zaloguj się bohater PSB i Wiki ca 1819-1895
    5. M Zaloguj się ca 1847-1856
    6. Ż Zaloguj się artykuł w Nekrologii 1850-1923
      ■  & Zaloguj się ca 1849- dzieci | M Zaloguj się 1883-| M Zaloguj się 1885-1966 |

    Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

    W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
    wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

    1. PARVI Zenon (1868-1910) dziennikarz, dramaturg
    2. STANKIEWICZ Kazimierz (1818/20-1895) spiskowiec, emigrant, opiekun Stanisława Wyspiańskiego
    3. BŁOTNICKI Tadeusz (1858-1928) rzeźbiarz
    4. GRZYBOWSKI Józef (1869-1922) profesor, geolog, paleontolog
    5. BŁOTNICKI Edward (1830-1880) literat, działacz polityczny
    6. SOLECKA Waleria (1859/60-1889) literatka, aktorka
    7. FUSIECKI Aleksander Wojciech (ur. ok. 1810) księgarz, działacz społeczny
    8. KIENIEWICZ Feliks (1802- po 1863) poseł
    9. BŁOTNICKI Stanisław (1863-1914) dziennikarz, publicysta
    10. KIENIEWICZ Hieronim Władysław (1834-1864) inżynier, rewolucjonista
    11. JELEŃSKI Antoni (1818-1874) ziemianin
    12. KOCHANOWSKI Roman (1857-1945) malarz
    13. HUBICKA Marta (1877-1936) nauczycielka, literatka
    14. MACIESZA Adolf (1878-1929) lekarz, przyrodnik, podpułkownik, poseł
    15. KRZYŻANOWSKI Karol Walery (1854-1903) chemik, mineralog
    16. JAKOWSKI Stefan Marian (1857-1921) lekarz, bakteriolog
    17. PUTTKAMER Wawrzyniec (1859-1923) ziemianin, polityk
    18. TEPA Franciszek (1828 1889), malarz, rzeźbiarz
    19. DYBOWSKI Benedykt (1833-1930) przyrodnik, lekarz, sybirak 10°
    20. DĄBROWSKI Kazimierz (1869-1931) przemysłowiec 10°

    Uwagi

    • „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

      WYSPIAŃSKI Stanisław Mateusz Ignacy (15 I 1869 Kraków - 28 XI 1907 Kraków), scenograf, inscenizator
      Był synem Franciszka W., rzeźbiarza, i Marii z Rogowskich. W 1879-87 uczył się w gimn. Nowodworskiego w Krakowie. W 1884-95 studiował (z przerwami) w krak. Szkole Sztuk Pięknych; był ulubionym uczniem J. Matejki. W 1887-90 i 1896-97 słuchał wykładów z historii, historii sztuki i literatury na Uniw. Jagiellońskim. W 1890 odbył pierwszą dłuższą podróż zagraniczną. W 1891-95 trzykrotnie przebywał na studiach w Paryżu, gdzie zetknął się m.in. z P. Gauguinem. Wybitnie uzdolniony malarsko, od dziecka pasjonował się t., wielokrotnie uczestniczył w przedstawieniach amatorskich, a podczas swoich pobytów na Zachodzie bacznie śledził ruch teatr. w Austrii, w Niemczech i we Francji. Wcześnie zaczął próbować swych sił jako dramatopisarz („Batory pod Pskowem”, 1886). W 1892 wziął udział w konkursie na kurtynę dla nowego t. krak. (nie otrzymał jednak nagrody pokonany przez H. Siemiradzkiego). Po powrocie do kraju osiadł w Krakowie, skąd wyjeżdżał już rzadko i na krótko, m.in. w 1898 do Warszawy. W 1900 ożenił się z chłopką Teodorą Teofilą Pytko. W ciągu niewielu lat, jakie mu jeszcze pozostały (w 1905 unieruchomiła go nieuleczalna choroba) gorączkowo oddawał się twórczości artyst. w wielu dziedzinach. Uprawiał malarstwo sztalugowe, projektował witraże, meble, szczegóły wystroju wnętrz, stworzył słynną polichromię w kościele Franciszkanów, był jednym z reformatorów pol. grafiki książkowej. W 1902 został docentem w krak. Szkole Sztuk Pięknych. Na pierwsze miejsce w dorobku W. wysuwa się jego twórczość dramatopisarska, niezwykła także dlatego, że autor sam nadał jej frapujący kształt teatralny. W jego czasach nie używano jeszcze słowa „inscenizacja”. Przyjmuje się jednak, że właśnie W. był w Polsce głównym twórcą tej sztuki, operującej wszystkimi środkami wyrazu teatr. w sposób jednolity, wynikający z jednej, nadrzędnej koncepcji artyst. utworu. Obok rozległości uzdolnień wspierał go tutaj szczególny zmysł teatr. pozwalający mu dostrzegać nowe źródła piękna, dotychczas niezauważane (np. odsłonięte mury sceny w
      "Wyzwoleniu"), równie trafnie i oryginalnie posługiwać się muzyką (słynne ostinato muz. w „Weselu"), barwą (w „Warszawiance”, „Weselu”, „Bolesławie Śmiałym") czy światłem (szczególnie w „Weselu"). Niezwykła oryginalność tych rozwiązań każe go zaliczyć do najciekawszych indywidualności tzw. Reformy Teatru ogarniającej t. eur. na przełomie stuleci. L. Schiller łączył jego zdobycze z rozwojem pol. t. monumentalnego, który w XIX w. był tylko ,ukryty” w twórczości dram. pol. romantyków, a dopiero w działalności W. zyskał równej siły wyraz sceniczny. Inni teoretycy nadają jednak osiągnięciom W. szersze znaczenie, jak np. S. I. Witkiewicz. Jego zdaniem W. przyczynił się przede wszystkim do nowego pojmowania t., stwarzając ze słów, barw i dźwięków „nowe jedności elementarnie złożone”, składające się w rewelacyjne „jakości teatralne” („Studio” 1937 nr 10-12).
      Jako inscenizator debiutował w Krakowie 27 VI 1898. Dla upamiętnienia setnej rocznicy urodzin A. Mickiewicza t. krak. dał wówczas przedstawienie złożone z dwóch fragm. „Dziadów” i specjalnie napisanego utworu L. Rydla. Na zakończenie wieczoru W. zaprojektował osobliwą Apoteozę, w której głównym elementem była unosząca się w powietrze przy dźwiękach muzyki złota lira. Po tym debiucie sześciokrotnie wystąpił w t. krak. jako inscenizator swoich dramatów, wystawiając za dyr. T. Pawlikowskiego „Warszawiankę” (26 XI 1898) i „Lelewela” (20 V 1899), a za dyr. J. Kotarbińskiego „Wesele” (16 III 1901), „Wyzwolenie” (28 II 1903), „Protesilasa i Laodamię” (25 IV 1903) i „Bolesława Śmiałego” (1 V 1903). Wszystkie te utwory reżyserowali doświadczeni aktorzy: „Warszawiankę” i „Lelewela” L. Solski, pozostałe A. Walewski (wspólnie z J. Sosnowskim w wypadku „Bolesława Śmiałego"). W. projektował jednak dekoracje i kostiumy, czuwał nad ich wykonaniem, niektóre fragm. sam wykonywał (np. szczegóły wystroju architektonicznego, obrazy i biust Napoleona w „Warszawiance”, obrazy w „Weselu"). Uczestniczył również w próbach, wspólnie z reżyserami układał sytuacje, poddawał aktorom właściwy gest czy ruch. Zasięg tych prac bywa dziś rozmaicie oświetlany. Nie brak głosów bagatelizujących udział W. w prowadzeniu aktorów. Z drugiej strony wiadomo, że jego autorstwa były liczne, oryginalne rozwiązania sytuacyjne, niekiedy drobiazgowo opracowywane z reżyserami (jak np. w wypadku Masek w „Wyzwoleniu"). Należy zresztą zaznaczyć, że pierwsze utwory W. przeszły w t. krak. bez większego wrażenia, a w związku z tym za kulisami traktowano go tylko jako obiecującego dziwaka. Dopiero oszałamiający sukces „Wesela” zapewnił mu w t. większy autorytet i nieco większą swobodę ruchów. Trudne warunki finansowe sprawiały, że do jednej sztuki zezwalano mu projektować tylko jedną nową dekorację (pod jego dozorem malował ją z reguły J. Spitziar, zwykle upraszczając i schematyzując jego zamysły). Do „Protesilasa i Laodamii” mógł już jednak zamówić mosiężną zbroję aż w Wiedniu, a do „Bolesława Śmiałego” wykonano wg jego projektów całą garderobę pozostającą w jaskrawej sprzeczności z całą dotychczasową praktyką wystawiania sztuk historycznych. Świadectwem postępującego zaufania było również powierzenie mu inscenizacji „Dziadów”, które W. po raz pierwszy opracował jako jednospektaklowe widowisko złożone z wszystkich części utworu i wystawił w t. krak. 31 X 1901; reżyserował je A. Walewski, dekoracje wg projektu W. wykonali S. Jasieński i J. Spitziar. Scenariusz przedstawienia wydał W. drukiem tuż po premierze. Mimo wyjątkowego rozgłosu, jaki W. zdobył sobie wówczas w całym kraju, J. Kotarbiński nie docenił ostatecznie jego geniuszu i doprowadził do znanego konfliktu w 1904. W poł. maja tego roku W. zerwał stosunki z t. krak. i zdjął z afisza wszystkie swoje utwory. 19 II 1905 zgłosił swoją kandydaturę na dyr. i dzierżawcę t. krak. przystępując do intensywnej pracy nad projektami repertuaru i przyszłych inscenizacji; m.in. zamierzał wystawić wtedy w swoim opracowaniu tragedie Szekspira, Słowackiego, Krasińskiego („Irydiona") i Norwida („Kleopatrę").
      Tegoż roku wydał obszerną analizę „Hamleta”, dedykowaną aktorom polskim, „osobom działającym na scenie na drodze przez labirynt zwany teatr”. Dzieło to uważane jest za najdokładniejszy wyraz poglądów W. na t., jego funkcje artyst., społeczne i etyczne. Dyrekcji t. nie otrzymał wówczas (w ostatniej chwili, 11 V, sam wycofał swoją kandydaturę). Stanowisko to objął L. Solski, który wyjednał u W. zgodę na wznowienie dawniejszych i wystawienie utworów jeszcze nie granych. Ciężko chory, W. nie mógł już uczestniczyć w tych pracach osobiście. Dostarczał jednak projektów scenograficznych, udzielał szczegółowych wskazówek i w ten sposób wywarł wpływ na inscenizację swojej adaptacji „Cyda” (26 X 1907), „Zygmunta Augusta” (14 III 1908) i „Nocy listopadowej” (28 XI 1908). Należy dodać, że już wcześniej uczestniczył w inscenizacjach swoich utworów w t. lwow.: osobiście, gdy chodzi o „Wesele” (24 V 1901) i „Warszawiankę” (2 VII 1901) a pośrednio, dostarczając projektów i wskazówek, gdy chodzi o „Legendę” (26 I 1905). Osobnej wzmianki wymagają projekty scen, które zamierzał wznieść na wolnym powietrzu (najciekawszy z 1905); z tych żaden jednak nie był zrealizowany.
      Krótka, ale bujna działalność teatr. W. zostawiła trwały ślad w postaci licznych egzemplarzy reżyserskich, scenariuszy, makiet, rysunków, pasteli, akwarel, będących projektami inscenizacji lub też utrwalających przedstawienia już realizowane. Do tej ostatniej grupy trzeba zaliczyć liczne portrety aktorów w rolach, m.in. W. Siemaszkowej, L. Solskiego, W. Ordon-Sosnowskiej, M. Tarasiewicza. Nadto ocalały: niemal kompletna dekoracja do „Bolesława Śmiałego” (T. im. Słowackiego w Krakowie) oraz pewna liczba wykonanych pod jego kier. rekwizytów i kostiumów (w tej liczbie dziesięć do „Bolesława Śmiałego”, obecnie w Muzeum Teatralnym w Krakowie).
      Większość ocalałego dorobku zgromadzona była w dziale teatr. wystawy Stanisława Wyspiańskiego w krak. Muzeum Narodowym w 1957.

      „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.52224.1
      Polski Słownik Biograficzny t. 25 str. 223: psb.21702.11
      n.41043 Nekrologia Minakowskiego (41043)

    ...

    Baza danych na stronach www.sejm-wielki.pl to drobny wycinek Wielkiej genealogii Minakowskiego, sięgającej średniowiecza, zawierającej ponad 1.200.000 osób nawzajem skoligaconych, w tym znaczną część sławnych Polaków wszystkich epok; więcej na ten temat na Wielcy.pl .
    Baza jest uzupełniana codziennie
    — bardzo proszę o nadysłanie uzupełnień na adres mj@minakowski.pl . Z góry dziękuję!


    Serwisowi Sejm-Wielki.pl patronuje Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego, działające pod patronatem Marszałka Sejmu RP.

    Znani: literaci, malarze, muzycy, aktorzy, dziennikarze, odkrywcy, historycy, wojskowi, filozofowie, ludzie Kościoła, prawnicy, politycy: przedrozbiorowi, dziewiętnastowieczni, przedwojenni, powojenni, współcześni, parlamentarzyści II i III RP oraz PRL, uczeni (członkowie akademii nauk): nauk społecznych, nauk biologicznych, nauk ścisłych, nauk technicznych, nauk rolniczo-leśnych, nauk medycznych, nauk o ziemi

    Cytuj: Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 28.03.2024.
    © 2002-2024 Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne — Regulamin, polityka prywatności i cookie
    IP: 54.81.33.119